Emeklilere Tarihî Ölçekte Destek: Üç Bakanlıktan Ortak Hizmet Seferberliği
Emeklilik sürecine girmiş vatandaşlara yönelik sosyal devlet yükümlülüğü, Türkiye’de şimdiye kadar görülmemiş bir iş birliğiyle yeniden şekilleniyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, emeklilerin refahını artırmak amacıyla koordineli bir “hizmet seferberliği” yürütüyor. Bu girişim, emeklilerin mali güvenliğinden sağlık hizmetlerine, sosyal hayata katılımdan bakım desteğine kadar çok yönlü destek sağlamayı hedefliyor.
Gelir ve Finansal Destek
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, emekli maaşlarının düzenli olarak enflasyon oranlarına göre güncellenmesini sağlıyor. Buna ek olarak refah payı adı altında ilave artışlar uygulanırken, Ramazan ve Kurban bayramlarında verilen ikramiyeler yıllık toplam 6 bin liraya çıkarıldı.
Emekliler için bankalarla imzalanan yeni protokoller sayesinde promosyon uygulamaları güçlendiriliyor. Aynı zamanda, maaşlara ek ödeme mekanizmaları sürüyor ve en düşük emekli aylığı temel bir referans olarak periyodik biçimde yeniden değerlendiriliyor.
Fiziksel erişimde zorluk yaşayan emekliler için “evde maaş” uygulaması hayata geçirilerek, emeklilerin bankaya gitmeden maaşlarını alma imkânı sağlandı.
Bunlara ek olarak, SGK’nın il müdürlüklerinde “Türkiye Yüzyılı’nın Emektarları” adını taşıyan özel danışma masaları kuruldu. Alo 170 hattı üzerinden de emeklilere öncelikli ve özel bir işlem desteği veriliyor.
Öte yandan, çalışmaya devam eden emeklilerden kesilen sosyal güvenlik destek primi kaldırıldı. Bu, aktif çalışan emeklilerin net gelirini artıran önemli bir düzenleme.
Geleceğe dönük vizyonda, ev kadınlarına emeklilik desteği sağlanması; kültür, sanat, ulaşım gibi alanlarda indirim mekanizmalarının geliştirilmesi; temel ihtiyaçlara erişimde kolaylaştırıcı önlemler oluşturulması ve e-Devlet üzerinden dijital hizmetlerin yaygınlaştırılması planları bulunuyor.
Sağlık ve Bakım Hizmetleri
Sağlık Bakanlığı da emeklileri kapsayan kapsamlı ve bütüncül bir sağlık destek planı yürütüyor. Koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında, özellikle kronik hastalığı olan yaşlı bireylerle yakından ilgileniliyor.
Evde bakım modelinde de önemli adımlar atıldı: İleri yaştaki, yatağa bağımlı ya da ciddi kronik rahatsızlıkları olan emekliler, ev ortamında muayene, pansuman, enjeksiyon ve tetkik işlemlerinden faydalanabiliyor.
Kanser taramaları da öncelikli hale getirildi. KETEM merkezleri aracılığıyla meme, kolon ve rahim ağzı kanseri gibi kanser türlerine yönelik ücretsiz erken teşhis çalışmaları sürüyor.
Yaşlılık değerlendirmesi adı altında, 65 yaş ve üzeri bireylere yönelik çok boyutlu taramalar yapılıyor; riskleri erken dönemde tespit etmek için 20’den fazla parametre esas alınıyor.
Sosyal güvenlik sisteminin medikal ekipman desteği de genişletildi. Tekerlekli sandalye, işitme cihazı, protez-ortez, solunum cihazları gibi ihtiyaçlar SGK tarafından karşılanırken, medikal sosyal hizmet birimleri kimsesiz ya da kaynaklara erişimde zorluk yaşayan yaşlıları Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları’na yönlendiriyor.
Ayrıca kamu sağlık kurumlarında, yaşlı hastalara hizmet alımında öncelik sağlamak için poliklinik bekleme sürelerinde iyileştirmeye gidilmesi hedefleniyor.
Sosyal Hayat ve Bakım Desteği
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın projeleri ile emeklilerin sosyal hayata entegrasyonu artırılıyor. Emekliler ve yaşlılar için nakdi yardımlar ve bakım hizmetleri aktif şekilde genişletiliyor.
Yaşlı aylıklarında ciddi artışlar yapıldı: Örneğin 65 yaş üstü, sosyal güvencesi olmayan ve belirli gelir şartlarını sağlayan kişilere verilen yaşlı aylığı tutarı yükseltildi.
Engelli aylıkları da güncellendi; engellilik oranına göre değişen aylıklar, destek mekanizmalarıyla daha ulaşılabilir hâle getirildi.
Kurumsal bakım alanında, huzurevleri, gündüz bakım merkezleri, yaşlı yaşam evleri ve rehabilitasyon merkezleri gibi yapıların sayısı artırılıyor. Özel ve resmi kurumlarla iş birliği yapılmak suretiyle, yaklaşık 30 bin yaşlıya kurumsal bakım imkânı sunuluyor.
Evde bakım desteği de büyük ölçüde güçlendirildi. Tam bağımlı ya da ağır engelli, yaşlı bireylerin bakımını üstlenen yakınları için verilen ödemeler ciddi düzeyde yükseltildi.
Sosyal Destek Programları ve Dijital Katılım
Yaşlı Destek Programı (YADES) kapsamında, belediyelerle iş birliği kurularak yaşlıların bulundukları çevrede psiko-sosyal destek, kültürel etkinlikler ve bakım hizmetlerine erişimi sağlanıyor.
Vefa Programı çerçevesinde ise yalnız yaşayan, temel ihtiyaçlarını kendi karşılamakta zorlanan yaşlılara ev ziyareti, temizlik ve kişisel bakım gibi yardımlar düzenli olarak sunuluyor.
Ayrıca “Dijital Bahar” gibi projelerle, huzurevlerinde yaşayan yaşlılara tablet ve akıllı telefon temini yapılıyor; onların dijital okuryazarlığı artırılmaya çalışılıyor.
Kușaklararası dayanışmayı güçlendirmek amacıyla “Nesiller Sevgiyle Buluşuyor: Torunum Olur Musun?” gibi projeler de hayata geçiriliyor. Bu sayede gençlerle yaşlı kuşak arasında sosyal ve kültürel bağlar kuvvetlendiriliyor.
Değerlendirme ve Strateji
Yetkililer, bu kapsamlı programın, emeklilerin hayat standartlarını hem ekonomik hem sosyal açıdan iyileştirmeye dönük kararlı bir sosyal devlet yaklaşımını yansıttığını belirtiyor.
Üç bakanlığın ortak yürüttüğü bu seferberlik, emeklilerin sadece maaş artışıyla değil, sağlık hizmetlerine erişim, bakım ihtiyaçları ve sosyal katılım bakımından da sistemli bir şekilde desteklenmesini amaçlıyor.
Ayrıca, dijital hizmetlerin yaygınlaştırılması ve yaşlılar ile emekliler için özel masa, hat ve danışma birimlerinin kurulması, devletin emeklileri “öncelikli ve erişilebilir bir grup” olarak konumlandırma stratejisinin bir parçası olarak öne çıkıyor.
